ĐỒNG HỒ SINH HỌC VÀ SỰ THẤT BẠI
CỦA NỀN QUẢN TRỊ "PHI NHÂN TÍNH"
Sâu trong não bộ chúng ta là các tế bào thần kinh kiểm soát một chiếc đồng
hồ vô hình. Nó không chạy bằng pin, nó chạy bằng ánh sáng, bằng thói quen, bằng
hàng triệu năm tiến hóa. Chiếc đồng hồ này ảnh hưởng đến giấc ngủ, việc tiết
hoocmôn, mức năng lượng và cả cảm xúc của chúng ta.
Chúng ta đều biết điều gì xảy ra khi phá vỡ nó. Hãy nhìn những người phi
công quốc tế, hay những y tá làm ca đêm. Sự mệt mỏi, kiệt sức, sự suy giảm về
tinh thần - đó là cái giá phải trả cho việc đi ngược lại với “Giai điệu nguyên
thủy” của tự nhiên.
Và đây là thiếu sót lớn nhất của các nhà lãnh đạo thời nay: Họ đã tạo ra một
môi trường làm việc "jet lag" vĩnh viễn cho chính nhân viên của mình.
Hơn 15 năm qua, tôi đã chứng kiến sự trỗi dậy của "hiệu suất"
nhưng đó là hiệu suất của máy móc. Nguồn gốc của ngày làm việc 12 tiếng bắt
nguồn từ đâu? Nó không bắt nguồn từ sinh học con người, nó bắt nguồn từ Cách
mạng Công nghiệp. Nó được thiết kế để máy móc có thể chạy liên tục, và con
người chỉ đơn giản là những linh kiện phục vụ cho cỗ máy đó.
Henry Ford, người mà chúng ta đã nói tới, đã hoàn thiện điều này. Dây chuyền
của ông ta đòi hỏi mọi công nhân phải thực hiện cùng một động tác, với cùng một
tốc độ, vào cùng một thời điểm. Không có chỗ cho đồng hồ sinh học.
Các nhà lãnh đạo hiện đại, với những văn phòng lộng lẫy và những phần mềm
quản lý tinh vi, về cơ bản vẫn đang vận hành theo mô hình của Ford.
Họ yêu cầu một nhà phân tích tài chính (người có đỉnh cao vào buổi sáng)
phải tham gia một cuộc họp "brainstorming" (sáng tạo) vô nghĩa lúc 9
giờ sáng. Họ yêu cầu một nhà thiết kế đồ họa (người cần sự thả lỏng sau bữa
trưa để sáng tạo) phải trình bày một bảng tính (phân tích) lúc 3 giờ chiều. Họ
gửi email lúc 10 giờ tối và kỳ vọng nhân viên trả lời, phá vỡ giấc ngủ và sự
phục hồi hoocmôn.
Họ không chỉ là những phi công mà họ còn là những người thiết kế ra chiếc
máy bay đang bay ngược chiều Trái Đất, và họ thắc mắc tại sao tất cả hành khách
(nhân viên) đều kiệt sức.
Hãy nhìn vào tổ tiên của chúng ta, những người nông dân không có đồng hồ,
lại sống hài hòa với nhịp điệu này một cách hoàn hảo.
Họ thức dậy khi mặt trời lên (thời điểm phân tích của Giáo sư Kay), khi
nhiệt độ cơ thể tăng và não bộ minh mẫn nhất. Họ dùng thời gian này để lên kế
hoạch trong ngày, sửa chữa nông cụ - những công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ. Họ nghỉ
ngơi vào giữa trưa (thời điểm "sụt giảm" sau ăn), khi nắng gắt nhất
và năng lượng tiêu hóa đang hoạt động. Họ làm những công việc thể chất nặng
nhọc nhất vào buổi chiều (thời điểm "vận động" của Giáo sư Kennedy),
khi cơ bắp của họ mạnh mẽ nhất. Họ không có "Quản trị nhân sự", nhưng
họ thấu hiểu con người hơn bất kỳ CEO nào của thế kỷ 21.
Ngay cả truyền thống "Siesta" (nghỉ trưa) ở Địa Trung Hải. Các nền
văn hóa công nghiệp Bắc Âu từng chế giễu đó là "lười biếng". Nhưng
khoa học giờ đây đã chứng minh: đó là một hành động thông thái về mặt sinh học.
Đó là sự tôn trọng "cái trũng" năng lượng để có thể làm việc hiệu quả
hơn vào buổi chiều tối.
Triết lý "Chính đạo trị doanh" của chúng ta không quản lý thời
gian, chúng ta quản lý năng lượng.
Bản thân là một người được đào tạo y khoa và khi tôi làm việc ẩn danh trong
các nhà máy, tôi đã tận mắt chứng kiến điều này. Tôi thấy số lượng tai nạn lao
động tăng vọt vào khoảng 2 giờ chiều. Đó là lúc sự tỉnh táo sụt giảm sau bữa
trưa. Máu dồn về dạ dày, não bộ thiếu oxy, và một tích tắc mất tập trung bên cỗ
máy dập là đủ cho một thảm kịch.
Khi tôi ngồi trong văn phòng với tư cách một nhân viên, tôi thấy bộ phận kế
toán vật lộn với các bảng cân đối vào 4 giờ chiều, họ liên tục phải xóa đi làm
lại vì những con số nhảy múa. Họ không "ngu dốt", họ chỉ đang bị ép
làm việc phân tích vào thời điểm sáng tạo hoặc vận động.
Vậy, một nhà lãnh đạo "Chính đạo" làm gì? Chúng ta trở thành một
nhạc trưởng, sắp xếp dàn nhạc của mình dựa trên ba thời điểm vàng:
- Bảo vệ "buổi sáng phân tích": (Theo Giáo sư Steve Kay) Với những
"người nhà" của tôi làm công việc phân tích, logic, tài chính, lập
trình, tôi (thông qua các trợ lý) đã thiết lập một quy tắc thép: "Buổi
sáng không họp hành". Từ 9 giờ sáng đến 11 giờ 30, đó là "Vùng cấm
bay". Đó là thời gian thiêng liêng để họ làm công việc sâu nhất, khi não
bộ của họ đang ở đỉnh cao. Bất kỳ cuộc họp nào cũng được dời sang buổi chiều.
- Trân trọng "buổi trưa sáng tạo": (Theo Giáo sư Mareike Wieth)
Cái "trũng" năng lượng sau bữa trưa không phải là một cái lỗi, nó là
một cơ hội. Giáo sư Wieth nói đúng: khi sự ức chế của vỏ não trước (phần logic)
giảm xuống, những ý tưởng mới lạ, sáng tạo có cơ hội trồi lên. Chúng tôi làm
gì? Thay vì ép họ quay lại làm việc phân tích, chúng tôi lên lịch cho các buổi
"Cà phê tự do" hay "Thảo luận nhóm không mục đích". Đây là
lúc tuyệt vời nhất để tôi, trong vai trò một người đồng nghiệp, ngồi xuống và
lắng nghe. Khi mọi người thả lỏng, họ sẽ nói ra những ý tưởng "điên
rồ" nhất - những ý tưởng mà 9 giờ sáng họ không bao giờ dám nói.
- Khai thác "buổi chiều vận động": (Theo Giáo sư Gerard Kennedy)
Các kỷ lục Olympic được phá vỡ vào 4-6 giờ chiều. Cơ bắp, dung tích phổi, sự
phối hợp đều ở đỉnh cao. Trong nhà máy của tôi, làm sao để áp dụng? Chúng tôi
không thể thay đổi ca kíp, nhưng chúng tôi có thể điều chỉnh công việc. Các
công việc nặng nhọc nhất, đòi hỏi sức bền nhất, được ưu tiên cho thời điểm này.
Và quan trọng hơn, ngay trước thời điểm này, chúng tôi đưa vào một "kỳ
nghỉ vận động" 10 phút, để "khởi động" cơ thể họ, chuẩn bị cho
đỉnh cao năng lượng, thay vì để họ trượt từ "cái trũng" mệt mỏi sang
công việc nặng nhọc.
Một nhà lãnh đạo tồi là người chiến đấu với thực tế. Họ chiến đấu với thời
gian (Luật Parkinson), họ chiến đấu với sự tập trung (Đa nhiệm), và họ chiến
đấu với chính cơ thể của nhân viên (Đồng hồ sinh học).
Một nhà lãnh đạo "Chính đạo" là người lắng nghe. Chúng ta lắng
nghe nhịp thở của tổ chức. Chúng ta lắng nghe giai điệu bên trong mỗi
"người nhà" của mình.
Đừng bắt một con chim sơn ca phải bơi, và đừng bắt một con cá voi phải bay.
Đừng yêu cầu sự sáng tạo lúc 9 giờ sáng và đừng ép buộc sự phân tích lúc 4 giờ
chiều.
Công việc của chúng ta, với tư cách là những nhà lãnh đạo, là thấu hiểu giai
điệu của từng người. Sau đó, chúng ta loại bỏ sự ồn ào (các cuộc họp vô nghĩa),
sắp xếp lại các bản nhạc (công việc), và để cho dàn nhạc của chúng ta - gia
đình của chúng ta - chơi nên bản giao hưởng tuyệt vời nhất của họ.
Hãy ngừng việc nhìn vào đồng hồ treo tường mà hãy bắt đầu lắng nghe chiếc
đồng hồ sinh học đang đập trong lồng ngực mỗi người.
