Chúng ta lại gặp nhau trên hành trình "Chính đạo trị doanh". Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với bạn về một hành động tưởng chừng như đơn sơ, nhỏ bé, nhưng lại là hòn đá tảng đầu tiên xây dựng nên toàn bộ lâu đài của sự tin tưởng và kết nối con người. Đó là nghệ thuật, là kỷ luật, và là tấm lòng: Ghi nhớ tên người khác.

Trong hơn 15 năm qua, khi đi qua bao nhiêu phòng họp hội đồng quản trị, bao nhiêu nhà xưởng, tôi nhận ra một sự thật đáng buồn của thuật lãnh đạo thời nay: Chúng ta bị ám ảnh bởi các con số. Chúng ta nhớ vanh vách chỉ số P&L (Lợi nhuận & Thua lỗ), chỉ số KPI (Hiệu suất công việc), và tỷ lệ ROI (Hoàn vốn đầu tư). Nhưng chúng ta lại quên mất cái tên của người công nhân đang vận hành cỗ máy tạo ra lợi nhuận, quên mất tên của người thư ký đang sắp xếp từng phút trong lịch trình bận rộn của chúng ta.

Chúng ta gọi họ là "nhân sự", là "nguồn lực", là "headcount" - đó là sự thiếu sót chí mạng. Chúng ta đã biến những tâm hồn sống động thành những mã số.

"Chính đạo trị doanh" không chấp nhận điều đó. "Chính đạo" bắt đầu bằng việc thừa nhận rằng tên gọi không đơn thuần là một mã số hay ký hiệu. Nó là âm thanh ngọt ngào nhất mà một người có thể nghe thấy. Nó đại diện cho một con người sống động, có cảm xúc, có lịch sử. Đối với nhiều người, cái tên ấy còn gắn chặt với tình cảm, vị thế, và cảm nhận sâu xa của người đó về chính mình.

Bạn đã bao giờ ở giữa một đám đông xa lạ và chợt nghe ai đó gọi đúng tên mình chưa?

Cảm giác đó, khi tên một người được gọi lên... bằng một giọng nói dịu dàng từ người thân, hay được một người bạn lâu năm bất ngờ gọi giữa phố đông, hoặc được ai đó chưa quá thân thiết cất tiếng gọi một cách tự nhiên - cảm giác đó thật tuyệt vời. Trong lòng người ấy sẽ dâng lên một cảm xúc ấm áp và gần gũi.

Đó là âm thanh của sự công nhận. Nó nói rằng: "Tôi thấy bạn. Bạn tồn tại. Bạn quan trọng."

Trong vai trò lãnh đạo, đặc biệt là với triết lý "ẩn danh" mà tôi theo đuổi, việc nhớ tên chính là công cụ mạnh mẽ nhất. Khi tôi khoác lên mình bộ quần áo công nhân, đứng bên cạnh họ trong dây chuyền sản xuất, tôi không gọi họ là "đồng nghiệp" một cách chung chung. Tôi gọi: "Anh Năm ơi, chỗ này anh làm chậm một chút cho em học hỏi với" Hay: "Chị Ba, trưa nay ăn cơm ca xong, chị em mình nói chuyện chút nhé?"

Khi tôi gọi tên họ, bức tường phòng thủ lập tức hạ xuống. Tôi không còn là "người lạ", mà là một "người quen" biết tên họ. Chỉ khi đó, tôi mới có thể thực sự lắng nghe, mới có thể hiểu được câu chuyện đằng sau đôi mắt mệt mỏi của họ. Chỉ khi đó, tôi mới có thể bắt đầu hành trình "thấu hiểu" mà tôi tin là cốt lõi của "Chính đạo": đến thăm nhà họ khi ốm đau, tìm hiểu về khu trọ họ ở, quan sát và hỗ trợ họ một cách thầm lặng.

Sự nghiệp vĩ đại nhất của một nhà lãnh đạo không phải là xây dựng một đế chế, mà là xây dựng con người. Và bạn không thể xây dựng một người mà bạn còn không biết tên.

Con người có một khao khát mãnh liệt, vượt qua cả nhu cầu về vật chất: khát vọng được ghi nhớ. Nhiều người thậm chí sẵn sàng làm mọi cách để tên tuổi của mình được lưu danh hậu thế. Danh tiếng là điều mà không ít người khát khao.

Lịch sử châu Á và thế giới đầy ắp những minh chứng cho điều này.

Hãy nhìn vào Tần Thủy Hoàng. Ông không chỉ thống nhất Trung Hoa, mà còn xây dựng Vạn Lý Trường Thành và đội quân đất nung khổng lồ. Đó không chỉ là sự phòng thủ hay phô trương quyền lực. Đó là một nỗ lực phi thường để khắc tên "Tần Thủy Hoàng" vào vĩnh cửu, để ngàn đời sau vẫn phải nhắc đến ông.

Hay ở phương Tây, Hoàng đế La Mã Augustus đã viết nên "Res Gestae Divi Augusti" (Những thành tựu của Augustus thần thánh) – một bản tự thuật về cuộc đời và sự nghiệp của mình - rồi cho khắc lên những tấm bia đồng và đá cẩm thạch trên khắp đế chế. Ông muốn thế giới không bao giờ quên tên ông.

Lịch sử gần hơn cũng vậy. Cách đây hơn 200 năm, nhiều người giàu có đã sẵn sàng chi tiền ra thuê các nhà văn viết sách tiểu sử để lưu danh hậu thế. Họ không tiếc tiền chỉ để tên tuổi của mình được ghi nhớ mãi mãi. Ngay cả ngày nay, trong những nhà thờ cổ kính rực rỡ sắc màu, không khó để thấy tên của các nhà tài trợ được khắc ghi trân trọng như một dấu ấn vĩnh cửu.

Con người khao khát sự bất tử thông qua tên gọi của mình. Nếu bạn giúp một người đạt được ước mơ ấy, chắc chắn họ sẽ nhớ ơn bạn.

Nhưng triết lý "Chính đạo trị doanh" có một góc nhìn khác. Nếu con người ta sẵn sàng trả giá đắt như vậy chỉ để tên mình được khắc lên đá sau khi chết, hãy tưởng tượng họ sẽ trung thành với bạn đến mức nào nếu bạn khắc tên họ vào tim mình khi họ còn đang sống.

Nhà lãnh đạo thời nay tìm cách khắc tên mình lên tòa nhà. Nhà lãnh đạo "Chính đạo" tìm cách khắc tên nhân viên vào tâm trí mình.

Phần lớn con người trên thế giới này quan tâm đến tên của chính mình còn hơn bất kỳ cái tên nào khác. Đây là một sự thật tâm lý đơn giản nhưng vô cùng sâu sắc.

Trong suốt sự nghiệp của mình, tôi đã thấy không chỉ trong chính trị mà còn trong kinh doanh hay giáo dục và cả xã hội, việc ghi nhớ và gọi đúng tên người khác có thể mở ra nhiều cánh cửa thành công.

Nhưng làm thế nào? Khi chúng ta phải quản lý hàng ngàn con người?

Câu trả lời không nằm ở trí thông minh, mà ở sự chủ tâm.

Hãy xem cách Napoleon III - một vị hoàng đế bận rộn với trăm công nghìn việc. Ông từng tự hào tuyên bố rằng một khi ông đã được giới thiệu với ai, ông sẽ không bao giờ quên tên người đó.

Ông có phải là một thiên tài với bộ não siêu phàm không? Không. Ông là một người có kỷ luật về sự quan tâm.

Phương pháp của ông rất đơn giản.

- Ông không bao giờ ngại hỏi lại. Nếu không nghe rõ tên, ông sẽ nói ngay: “Xin lỗi, làm phiền bạn nói lại một lần nữa”. Nhà lãnh đạo thời nay thường sợ tỏ ra mình "không biết" hoặc "đã quên". Nhưng sự khiêm tốn khi hỏi lại "Xin lỗi, tôi muốn chắc chắn mình gọi đúng tên bạn" lại thể hiện sự tôn trọng sâu sắc.

- Ông chủ động làm rõ thông tin. Nếu tên khó nhớ, ông sẽ hỏi: “Cho tôi hỏi tên của bạn gồm những chữ cái nào? Viết như thế nào?”. Hành động này buộc bộ não phải mã hóa thông tin bằng hình ảnh (con chữ) chứ không chỉ âm thanh.

- Ông củng cố trí nhớ ngay lập tức. Trong suốt cuộc trò chuyện, ông thường xuyên lặp lại tên của đối phương để khắc sâu vào trí nhớ. Ví dụ: "Vậy, thưa ông Jean, quan điểm của ông về vấn đề này là..."

- Ông tạo ra liên kết đa giác quan. Đồng thời, ông quan sát kỹ nét mặt, dáng điệu, đặc điểm của họ để tạo liên kết giữa khuôn mặt và cái tên. Ông không chỉ nghe cái tên, ông thấy cái tên trên khuôn mặt đó.

Phương pháp của Napoleon III cho thấy một điều: Ghi nhớ tên không phải là một tài năng bẩm sinh, đó là một lựa chọn. Đó là lựa chọn ưu tiên con người đó đủ để bạn dành 10 giây nỗ lực trí não.

Câu chuyện truyền cảm hứng nhất mà tôi từng đọc qua, một minh chứng hoàn hảo cho "Chính đạo", là về một người đàn ông dường như không có gì cả, nhưng lại có tất cả.

Đó là Jim Farley - một người chưa từng bước chân vào trung học. Ông là minh chứng sống cho sức mạnh đáng kinh ngạc của việc ghi nhớ tên của người khác.

Do xuất thân nghèo khó, ông buộc phải đi làm việc tại nhà máy gạch năm 10 tuổi. Cuộc đời ông đáng lẽ đã kết thúc trong sự vô danh.

Nhưng hãy xem điều gì đã xảy ra. Đến năm 46 tuổi, ông được 4 trường Đại học trao bằng danh dự, và trở thành Chủ tịch Ủy ban toàn quốc Đảng dân chủ Mỹ, rồi tiếp đó là Bộ trưởng Bộ Bưu chính Hoa Kỳ.

Một người bỏ học năm 10 tuổi làm sao có thể đạt được vị trí đó?

Bí quyết của ông là gì? Chính là khả năng ghi nhớ tên người khác một cách phi thường. Người ta đồn rằng ông nhớ được 10.000 cái tên. Nhưng sự thật còn đáng nể hơn. Khi được hỏi, Jim mỉm cười đáp: - Cậu nhầm rồi. Tôi có thể gọi tên của 50.000 người.

50.000 người! Đó không phải là một danh bạ. Đó là 50.000 mối quan hệ.

Và một lần nữa, phương pháp của ông không phải là phép thuật. Ông kể rằng mình học được kỹ năng đó trong những năm làm nhân viên bán hàng cho một công ty thạch cao.

Đây mới là phần cốt lõi, phần thể hiện rõ nhất triết lý "Chính đạo" mà tôi muốn bạn và tôi cùng thực hành:

Phương pháp của ông rất đơn giản, nhưng hiệu quả. Mỗi khi quen ai mới, ông luôn hỏi rõ họ tên đầy đủ, gia đình có mấy người, nghề nghiệp ra sao, nhà ở đâu.

Hãy dừng lại một chút. Jim Farley không chỉ nhớ cái tên. Ông nhớ câu chuyện của họ. Ông không chỉ nhớ "anh Smith", ông nhớ "anh John Smith, người có hai con, vợ là Mary, làm nghề thợ mộc, sống ở khu phố Elm".

Đây chính xác là những gì tôi làm khi tôi "ẩn danh" trong nhà máy. Tôi không chỉ muốn biết tên họ, tôi muốn biết cuộc sống của họ, nỗi lo của họ, môi trường sống ở khu trọ của họ.

Và Jim Farley đã làm điều này mà không cần công nghệ. Sau đó, ông ghi nhớ tất cả vào đầu mà không cần ghi chép.

Kết quả là gì? Kể cả một năm sau, ông vẫn có thể thân mật vỗ vai người đó và hỏi: “Vợ con anh dạo này sao rồi?”.

Bạn có thể tưởng tượng được cảm xúc của người đó không? Giữa một thế giới vô tình, một chính trị gia lớn, một vị bộ trưởng, lại nhớ tên anh ta và tên vợ con anh ta. Anh ta có sẵn sàng chết vì người lãnh đạo đó không? Chắc chắn rồi. Không có gì là lạ khi có hàng ngàn người ủng hộ ông bằng tất cả tấm lòng.

Khi Roosevelt tranh cử Tổng thống, Jim Farley mỗi ngày viết hàng trăm lá thư, tự tay gửi đi để thăm hỏi, kết nối và giữ liên lạc với những người mà ông đã gặp. Đó không phải là spam email. Đó là 50.000 kết nối cá nhân.

Và chính sự chân thành cùng với khả năng nhớ tên như một nghệ thuật sống, đã biến ông từ một cậu bé làm thuê trở thành một trong nhà chính trị gia nổi bật nhất nước Mỹ.

Jim Farley không cần sổ. Nhưng tôi và bạn, có thể chúng ta cần.

Trong triết lý "Chính đạo trị doanh" của tôi, bên cạnh các báo cáo tài chính mà các bạn trợ lý của tôi xử lý, tôi có một cuốn sổ quan trọng hơn nhiều. Đó là cuốn sổ ghi tên những người công nhân của tôi.

Khi tôi "ẩn danh" làm việc cùng họ, tôi lắng nghe. Tôi ghi lại tên họ. Tên con cái họ. Ngày sinh nhật của họ. Khu trọ họ ở. Món ăn họ thích ở nhà ăn. Nỗi trăn trở họ kể trong giờ nghỉ.

Đây không phải là "quản lý". Đây là "quan tâm".

Khi tôi biết tên họ, tôi biết nỗi đau của họ. Và khi tôi biết nỗi đau của họ, tôi có thể âm thầm hỗ trợ họ. Đó là khi tôi cử trợ lý của mình (với danh nghĩa công ty) đến tận nhà thăm người mẹ ốm của một nhân viên, mang theo đúng loại thuốc bà cần. Đó là khi tôi cho cải thiện bữa ăn ở nhà ăn tập thể sau khi nghe họ phàn nàn.

Họ không bao giờ biết "lãnh đạo" đã làm điều đó. Nhưng họ biết "công ty" đã quan tâm. Và họ biết rằng, bằng một cách nào đó, những người làm việc ở đây nhớ đến họ.

Hãy nghĩ về Konosuke Matsushita, người sáng lập Panasonic. Ông có một triết lý: "Chúng tôi sản xuất con người, trước khi chúng tôi sản xuất sản phẩm". Ông hiểu rằng bạn không thể xây dựng một doanh nghiệp vĩ đại nếu không thấu hiểu và trân trọng những con người làm nên nó. Và sự thấu hiểu đó bắt đầu bằng việc nhớ tên họ.

Chúng ta đã nói về các hoàng đế La Mã, về Napoleon III, về Jim Farley. Chúng ta đã nói về khát vọng được lưu danh.

Nhưng, hỡi người đồng hành của tôi, di sản thực sự của một nhà lãnh đạo "Chính đạo" không nằm trên bia đá hay trong sách sử. Di sản của chúng ta nằm trong trái tim của những người mà chúng ta dẫn dắt.

Lãnh đạo thời nay thất bại vì họ cố gắng trở nên "thú vị" và "ấn tượng". Nhưng điều nhân viên thực sự cần, là một nhà lãnh đạo thật sự quan tâm đến họ.

Đừng bao giờ xem nhẹ giá trị của một cái tên.

Đó là âm thanh đầu tiên của sự kết nối. Đó là viên gạch đầu tiên của lòng trung thành. Đó là biểu hiện đơn giản nhất của sự tôn trọng.

Trước khi bạn muốn quản lý hiệu suất của ai đó, hãy nhớ tên họ. Trước khi bạn muốn "truyền cảm hứng" cho ai đó, hãy nhớ tên họ. Trước khi bạn muốn thấu hiểu gia đình họ, môi trường sống của họ, và đến thăm họ khi ốm đau, bạn phải nhớ tên họ và tên các thành viên mà họ yêu quý.

Cái tên. Đó là chìa khóa vạn năng. Đừng để nó rỉ sét trong túi của bạn.

Hãy bắt đầu ngay hôm nay. Hãy chọn một người trong nhóm của bạn mà bạn chưa nhớ tên. Tìm hiểu tên họ. Hỏi lại nếu bạn quên. Viết nó ra. Liên kết nó với khuôn mặt họ. Và vào ngày mai, hãy bước đến, mỉm cười, và gọi tên họ.