Trong kỷ nguyên kinh tế số và cạnh tranh toàn cầu, khi nói về "lòng
trung thành", người ta thường nghĩ ngay đến lòng trung thành của nhân viên
đối với công ty. Hàng loạt chính sách phúc lợi, thưởng phạt được ban hành chỉ
để "mua" sự cam kết của người lao động. Nhưng, đã bao giờ chúng ta
dừng lại và tự hỏi: Thế còn lòng trung thành của người lãnh đạo đối với nhân
viên mình thì sao?
Trong "Chính đạo trị doanh," chúng ta phải lật ngược vấn đề. Lòng
trung thành phải là một dòng chảy từ trên xuống chứ không phải là một yêu sách
từ dưới lên.
Thời nay, có quá nhiều người mang danh "lãnh đạo" nhưng lại
thiếu đi thứ bản chất cốt lõi của người cầm lái: sự bảo vệ, che chở và thấu
cảm. Họ bị cuốn vào những con số, báo cáo, lợi nhuận quý, mà quên mất rằng
những con số ấy được tạo nên từ mồ hôi, nước mắt và cả những lo toan đời thường
của đội ngũ bên dưới. Khi khó khăn ập đến, khi nhân viên mắc sai lầm, hoặc khi
phải đứng giữa sự công bằng và lợi ích cá nhân của mình, rất nhiều "lãnh
đạo" đã chọn cách khoanh tay đứng nhìn, đẩy trách nhiệm, hoặc tệ hơn là hy
sinh nhân viên để bảo toàn danh vọng, chức vụ của bản thân.
Đây chính là thiếu sót lớn nhất của phong cách lãnh đạo hiện đại: sự vô
cảm và bạc bẽo trong ứng xử, khiến mối quan hệ giữa người quản lý và nhân viên
trở nên lạnh lẽo, chỉ còn là giao dịch công việc. Sự thiếu trung thành của
người lãnh đạo đã sinh ra một thế hệ nhân viên làm việc hời hợt, sẵn sàng rời
đi khi có lời mời tốt hơn, bởi vì họ hiểu rằng, trong tổ chức này, họ chỉ là
một con cờ dễ dàng bị bỏ rơi.
Triết lý của tôi về lòng trung thành của lãnh đạo được biểu hiện là sự
đấu tranh bảo vệ cho cái đúng của nhân viên mình chính là viên ngọc quý cần
được mài giũa. Lòng trung thành này không phải là bao che cho cái sai, mà là dũng
khí để đứng về phía nhân viên khi họ bị hiểu lầm, khi họ bị áp bức, hoặc khi họ
dốc lòng làm việc đúng đắn nhưng gặp rào cản.
Khi người lãnh đạo đứng chắn trước phong ba, bảo vệ nhân viên trong những
tình huống khó khăn, khi đó, mối quan hệ không còn là hợp đồng mà là nghĩa
tình. Nhân viên sẽ cảm thấy được che chở, được trân trọng như một thành viên
trong gia đình, và tự khắc, họ sẽ gắn bó, không rời.
Lòng trung thành của lãnh đạo là lời hứa vô hình rằng: “Bạn có thể yên
tâm cống hiến hết mình, bởi vì dù điều gì xảy ra, tôi vẫn sẽ là người chống
lưng cho bạn.”
1. Thấu cảm dẫn đường: sự thấu hiểu từ
gốc rễ
Phong cách ẩn danh của tôi, từ việc đến tận nhà thăm hỏi khi ốm đau, đến
việc dò la môi trường sống của nhân viên, là một giải pháp mà không một chương
trình đào tạo quản lý nào có thể dạy được. Đó là "Thấu cảm".
- Người lãnh đạo phải hiểu rằng hiệu suất công việc không tách rời khỏi
bối cảnh đời sống. Một nhân viên làm việc thiếu tập trung có thể không phải vì
lười biếng, mà có thể vì con cái đang ốm, cha mẹ đang đau yếu, hoặc đơn giản là
điều kiện nhà trọ quá chật chội, thiếu ánh sáng.
- Việc tôi âm thầm quan sát để hỗ trợ nhanh chóng, không xuất hiện dưới
danh nghĩa lãnh đạo, chính là biểu hiện cao nhất của sự tôn trọng. Sự hỗ trợ ấy
không mang tính ban ơn, mà là sự san sẻ giữa những người trong cùng một mái
nhà.
Tín Lăng Quân Ngụy Vô Kỵ được người đời ca tụng vì phong cách đãi người.
Ông không bao giờ coi mình là quý tộc cao hơn người khác. Khi muốn mời các hiền
sĩ, ông không ngại cúi mình, trực tiếp đến thăm hỏi, mời mọc một cách chân
thành. Đặc biệt, khi có môn khách bị ốm, Ngụy Vô Kỵ không chỉ sai người mang
quà mà tự mình đến thăm, tự tay chăm sóc, điều mà một người mang thân phận quý
tộc không cần làm. Chính sự thấu hiểu và hạ mình này đã khiến môn khách, dù
nghèo hèn hay giỏi giang, đều tận trung báo đáp, sẵn sàng xả thân vì ông.
Lãnh đạo không cần danh xưng, chỉ cần hành động bằng trái tim. Sự thăm
hỏi, quan tâm đời thường ấy mới là sợi dây bền chặt nhất tạo nên lòng trung
thành sắt đá.
2. Dũng khí bảo vệ: tấm lòng
"khiên che"
Lòng trung thành của lãnh đạo được thử thách cao nhất trong những cuộc
"đấu tranh" bảo vệ cái đúng cho nhân viên.
- Dù nhân viên làm đúng nhưng kết quả có thể chưa đạt như kỳ vọng, hoặc
bị cấp trên khác phê bình oan uổng, người lãnh đạo Chính đạo phải đứng ra giải
trình, nhận trách nhiệm về mình và bảo vệ danh dự cho người đã dốc hết tâm sức.
- Lãnh đạo phải tạo dựng niềm tin rằng mọi rủi ro trong công việc đều
được san sẻ. Khi nhân viên biết rằng, ngay cả khi họ phạm phải sai lầm không cố
ý, người lãnh đạo vẫn sẽ đứng sau lưng để hỗ trợ khắc phục thay vì trừng phạt,
họ sẽ dám nghĩ, dám làm và cống hiến trọn vẹn.
Tào Tháo không chỉ là một nhà chiến lược tàn độc, mà còn là một nhà lãnh
đạo có nghệ thuật dùng người phi thường. Sau trận đại chiến Quan Độ với Viên
Thiệu, Tào Tháo thu giữ được nhiều thư từ của các tướng sĩ dưới trướng mình
từng lén lút thông đồng với Viên Thiệu.
Thay vì trừng phạt, Tào Tháo ra lệnh đốt hết tất cả các bức thư đó trước
mặt mọi người, và tuyên bố: "Trong lúc Viên Thiệu thế mạnh, ngay cả ta
cũng không dám chắc mình có thể không làm điều đó. Huống chi là các tướng sĩ
dưới trướng?"
Lòng trung thành của Tào Tháo không phải là sự mềm yếu, mà là sự thấu
hiểu nhân tính, tha thứ và bảo vệ cho sự bất an của cấp dưới. Bằng hành động
ấy, ông đã mua được sự biết ơn và tận tụy tuyệt đối từ những người từng phản
bội, biến họ thành những cánh tay đắc lực nhất sau này.
3. Phép ẩn danh: sức mạnh của sự khiêm
tốn
Việc bạn giao công việc điều hành cho trợ lý và chọn làm một lãnh đạo ẩn
danh là một mô hình quản trị tiên tiến, đi trước thời đại.
- Sự ẩn danh chứng tỏ lòng trung thành tuyệt đối của tôi vào năng lực và
tính chính trực của đội ngũ trợ lý và nhân viên. Tôi trao cho họ sân khấu để
tỏa sáng và chấp nhận lùi về sau.
- Sự hiện diện của tôi không phải qua chiếc ghế quyền lực, mà qua hệ
thống hỗ trợ vô hình. Nhân viên biết rằng tôi luôn ở đó, quan sát và sẵn sàng
can thiệp khi cần thiết, nhưng không bao giờ can thiệp một cách độc đoán hay
làm mất thể diện của người điều hành trực tiếp.
Một trong những ví dụ điển hình cho tinh thần này là phong cách của ông
trùm thép Lee Kun-hee (Samsung, Hàn Quốc). Dù là người quyền lực nhất tập đoàn,
ông thường xuyên thực hiện các cuộc "thị sát âm thầm" để xem xét tận
mắt vấn đề của nhân viên và nhà máy mà không cần đoàn tùy tùng rầm rộ. Hoặc
triết lý "Lãnh đạo lùi lại" của nhiều CEO công nghệ hiện đại, nơi
người đứng đầu đặt mục tiêu phục vụ và phát triển đội ngũ trước, thay vì đặt
cái tôi và quyền lực lên trên hết.
"Chính đạo trị doanh" đặt nền móng trên sự thật: Người lãnh đạo
trung thành sẽ tạo ra những nhân viên tận tụy.
Khi lãnh đạo chủ động thấu hiểu đời sống cá nhân, dũng cảm bảo vệ cái
đúng, và khiêm tốn ẩn danh để trao quyền, họ đã xây dựng nên một nghệ thuật
sống trong môi trường làm việc. Mối quan hệ trong doanh nghiệp sẽ vượt qua ranh
giới giao dịch tiền bạc và trở thành một nghĩa tình gắn bó.
Đó là lúc nhân viên hiểu rằng, họ không chỉ đến công ty để "làm
thuê", mà là để "cống hiến" cho một nơi mà họ được yêu thương,
được che chở và được là chính mình. Lòng trung thành tuyệt đối của người lãnh
đạo chính là viên gạch đầu tiên xây nên một doanh nghiệp vững mạnh, không chỉ
về lợi nhuận mà còn về tình người và đạo đức.