Ngày nay, môi trường làm việc bị xói mòn bởi một căn bệnh quản trị kinh niên: Lời nói và Hành động không đi đôi với nhau.

Có quá nhiều "lãnh đạo khẩu hiệu" - những người sẵn sàng đưa ra những cam kết hào nhoáng, những lời hứa hẹn về tăng lương, thăng chức, cải thiện phúc lợi hay thay đổi quy trình, nhưng khi đối diện với khó khăn hoặc lợi ích cá nhân, họ lại bỏ mặc lời nói của mình.

- Lãnh đạo hứa hẹn một môi trường làm việc công bằng, nhưng lại ưu ái người thân cận, hoặc hứa thưởng lớn nhưng lại tìm mọi lý do để trì hoãn hoặc giảm bớt.

- Họ nói về tầm quan trọng của sự minh bạch, nhưng lại ra quyết định trong bóng tối. Họ yêu cầu nhân viên phải trung thực, nhưng bản thân lại che giấu thông tin hay thay đổi luật chơi liên tục.

Hệ quả của sự "hứa hão và bất nhất" này là một tổ chức đầy rẫy sự nghi ngờ và lo lắng. Nhân viên phải dành năng lượng quý báu của mình để "đoán ý" cấp trên, để "phòng vệ" trước những thay đổi đột ngột, thay vì tập trung vào công việc chính. Sự tin cậy bị đánh mất, kéo theo hiệu suất sụt giảm và lòng trung thành tan vỡ. Họ hiểu rằng, những lời nói của lãnh đạo chỉ là sương khói, không có giá trị đảm bảo.

Triết lý của tôi nhấn mạnh rằng một lãnh đạo đáng tin cậy là người luôn giữ lời hứa và hành động nhất quán với lời nói chính là chiếc chìa khóa để kiến tạo một nền văn hóa làm việc vững chắc.

Sự tin cậy từ lãnh đạo mang lại sự "an tâm" cho nhân viên. Khi sự tin cậy được thiết lập:

- Họ không cần phải lo lắng về việc bị lừa dối, bị thay đổi mục tiêu bất ngờ, hay bị phản bội. Họ được tập trung toàn tâm toàn ý vào việc tạo ra giá trị.

- Các giao tiếp, ủy quyền, và hợp tác đều diễn ra nhanh chóng, ít cần đến văn bản rườm rà hay sự giám sát chi li, bởi vì lời nói đã là cam kết.

Sự tin cậy chính là chất keo vô hình gắn kết mọi thành viên, biến tổ chức thành một khối thống nhất, nơi mọi người đều sẵn lòng dựa vào nhau mà tiến bước.

1. Thân giáo thay vì ngôn giáo

Sự tin cậy không đến từ những bài diễn thuyết hùng hồn, mà đến từ sự nhất quán không mệt mỏi trong hành động thường ngày. Phong cách lãnh đạo ẩn danh của tôi lại là một lợi thế cực lớn để thực thi điều này.

- Lãnh đạo phải xem mỗi lời mình nói ra, dù nhỏ nhất, cũng là một cam kết không thể hủy bỏ. Thay vì hứa hẹn quá mức, hãy hứa ít hơn, làm nhiều hơn.

- Bạn yêu cầu nhân viên làm việc chăm chỉ, bạn phải là người làm việc chăm chỉ nhất. Bạn yêu cầu sự chính trực, bạn phải là người chính trực tuyệt đối, ngay cả khi không ai quan sát.

Tăng Tử (môn đệ của Khổng Tử) có một câu chuyện nổi tiếng về sự giữ lời. Một lần, vợ Tăng Tử sắp đi chợ, con trai nhỏ khóc đòi theo. Để dỗ con, người vợ nói: "Con ở nhà, mẹ đi chợ về sẽ giết heo cho con ăn."

Khi về đến nhà, Tăng Tử liền xắn tay áo ra bắt heo để làm thịt. Vợ ông can ngăn: "Thiếp chỉ nói đùa với con để nó nín thôi mà." Tăng Tử đáp: "Đã là một người lớn, nói ra lời nào phải giữ lời đó. Nếu hôm nay ta lừa dối nó, là ta đã dạy nó biết lừa dối người khác. Con cái học hành động từ cha mẹ." Cuối cùng, ông vẫn làm thịt heo.

Sự tin cậy bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất, ngay cả trong gia đình. Đối với một lãnh đạo, sự giữ lời không chỉ là đạo đức cá nhân mà là nền tảng giáo dục cho toàn bộ nhân viên. Giữ lời hứa với một đứa trẻ, hay một nhân viên bình thường, cũng quan trọng như giữ lời hứa với một đối tác lớn.

2. Chịu trách nhiệm

Lãnh đạo tin cậy không né tránh sự thật, dù sự thật đó có thể làm tổn hại đến hình ảnh cá nhân hay lợi ích trước mắt.

- Khi quyết định của lãnh đạo dẫn đến sai sót, Chính đạo trị doanh yêu cầu lãnh đạo phải là người đứng ra nhận sai, không đổ lỗi cho cấp dưới. Điều này tạo ra một môi trường an toàn, nơi nhân viên dám thử nghiệm mà không sợ bị trừng phạt oan uổng.

- Mọi chính sách về lương thưởng, thăng tiến phải được công bố rõ ràng và thực thi đúng hẹn. Nếu không thể giữ lời hứa vì lý do bất khả kháng, lãnh đạo phải trực tiếp giải thích, thể hiện sự hối tiếc chân thành và đưa ra một cam kết thay thế có giá trị.

Quản Trọng, một thừa tướng kiệt xuất, đã giúp Tề Hoàn Công trở thành bá chủ chư hầu. Triết lý quản trị của ông dựa trên việc thực thi nghiêm minh và công bằng những gì đã công bố. Dù là luật pháp hay chính sách kinh tế, một khi đã ban hành là phải được tuân thủ tuyệt đối, không có ngoại lệ.

Về tài chính: Quản Trọng không bao giờ hứa hẹn về sự giàu có mà ông không thể kiểm soát, nhưng ông cam kết về một hệ thống thuế rõ ràng, ổn định và công bằng.

Sự tin cậy không phải là sự đảm bảo thành công, mà là sự đảm bảo về tính chính trực của quy trình và hệ thống. Nhân viên không cần lãnh đạo hứa sẽ giàu, họ cần lãnh đạo hứa sẽ công bằng và giữ lời về luật chơi.

3. Tin cậy vô điều kiện

Việc tôi ẩn danh và giao quyền điều hành cho trợ lý là đỉnh cao của sự tin cậy.

- Việc giao phó trọn vẹn quyền hành cho trợ lý không chỉ là trao quyền, mà là sự tin cậy tuyệt đối vào năng lực và đạo đức của họ. Điều này tạo ra một lớp lãnh đạo trung gian vững chắc và có uy tín.

- Lãnh đạo ẩn danh cho thấy tôi tin rằng nhân viên sẽ tự hoàn thành công việc mà không cần sự can thiệp vi mô (micro-managing) liên tục. Tôi tin vào tinh thần tự chủ và tính chuyên nghiệp của họ.

Sự tin cậy là linh hồn của "Chính đạo trị doanh". Khi lãnh đạo giữ lời hứa một cách tuyệt đối, hành động nhất quán trong mọi hoàn cảnh, và chịu trách nhiệm về mọi quyết định, họ đã xây dựng nên một bức tường thành niềm tin không thể bị phá vỡ.

Nơi có sự tin cậy, không còn tồn tại sự lãng phí năng lượng cho nghi kỵ. Nhân viên sẽ tự nguyện cống hiến hết mình, bởi vì họ hiểu rằng sự nghiệp và cuộc đời của họ được đặt vào tay một người mà họ có thể tin tưởng vô điều kiện. Đó chính là quyền lực thật sự của một người lãnh đạo vĩ đại - không phải quyền lực từ chức danh, mà là quyền lực từ “Tấm lòng chính trực và giữ lời”.